پیام نور
دوشنبه, ۱۷ آبان ۱۴۰۰، ۱۱:۳۸ ب.ظ
نگاهی به ادبیات داستانی گیلان *
به اعتقاد بهزاد موسایی منتقد ادبی گیلانی ، سابقه داستان نویسی در این خطه سرسبز حتی از "یکی بود یکی نبود " جمال زاده نیز فراتر رفته و با داستان های کوتاه نویسنده ای به نام علی عمو در سال 1288 آغاز می شود.
موسایی ادبیات داستانی گیلان را به چند دوره تقسیم می کند :
1-داستان نویسانی که از 1288 تا 1328 فعالیت می کردند که با علی عمو آغاز شد.
معرفی علی عمو ، منتقدان را که شروع داستان نویسی مدرن ایران را با " یکی بود ، یکی نبود" جمال زاده در سال 1300 می دانستند ، به چالش واداشت .
کریم کشاورز ، محمد علی افراشته ، محمود اعتماد زاده ( به آذین ) ، علی مستوفی و سرتیپ محمد علی صفاری در این دوره می گنجند.
2-دهه 30 و 40 شامل محمود طیاری ، مجید دانش آراسته ، ابراهیم رهبر ، اکبر رادی و بسیاری دیگر که در دهه 40 کار خود را اغلب با نشریه " بازار " ویژه هنر و ادبیات محمد تقی صالح پور آغاز کردند.
به اعتقاد وی استخوان دارترین نویسندگان گیلان مثل اکبر رادی با مجموعه داستان" جاده "مربوط به این دوران هستند.
3-دهه 50 تا 70 شامل محمود بدر طالعی ، حسن اصغری ، کاظم سادات اشکوری ، محسن حسام ، فرزام طالبی و .. هستند.
موسایی ، ویژگی بارز این نویسنده ها را پیام انسانی و محتوای اجتماعی ، پرداختن به مضامینی چون فقر کارگران ، کشاورزان ونقد اوضاع نابسامان اجتماعی آن دهه می داند.
به گفته وی پس از انقلاب و جنگ نویسندگان ما شروع به تجربه در این حوزه کردند که بارزترین نمونه های آن بیژن نجدی با " یوزپلنگانی که با من دویده اند" 1373 و قاسم کشکولی با " زن در پیاده رو راه می رود" 1377 بود.
این آثار حضور نویسندگان خوش آتیه ای را به جامعه ادبی بشارت دادند.
وی تصریح کرد: بعد از انقلاب در حوزه داستان سه گرایش را بیشتر ملاحظه کردیم :
1- ادبیات کارگری مثل مجموعه داستان دو جلدی " ملاقاتی ها" از محسن حسام از جمله داستانهایی است که در مورد زندانی های سیاسی و بر مبنای باورهای مسلط سیاسی نوشته شده است.
2- ادبیاتی با عنوان ادبیات جنگ که بخشی از داستان نویسی ایران را به خود اختصاص می دهد.
نویسندگان شمالی به دلیل موقعیت اقلیمی و دوری از جغرافیای جنگ کمتر به این مورد اقبال نشان داده اند ولی با این همه نویسندگانی چون محمود بدر طالعی با " بمباران " و مجموعه داستان " چاپ آخر زندگی " از ابراهیم رهبر و چند داستان کوتاه از نویسندگان گیلانی در نشریات محلی نمایندگان این گرایش محسوب می شوند.
3- سومین جریان ، داستان گیلکی است که از هفته نامه های دامون و گیله وا که توسط جکتاجی منتشر می شد آغاز شد.
به گفته وی این ها گونه ای از داستان را معرفی می کنند که به تمامی با زبان گیلکی و فولکلور این منطقه پرداخت شده است .
از گیلکی نویسان این دوره که آثاری عرضه کرده اند می توان به بشرا ، محمود طیاری ، هادی غلامدوست ، محمد حسن جهری و تنی چند اشاره کرد.
وی تصریح کرد : نوشتن داستان با مصالحی از این دست یا سبک ؟ ( گیلکی ) کم و بیش پی گرفته می شود و جایگاهی را در ادبیات شمال به خود اختصاص می دهد اما آنچه مسلم است از این میان اثری هنری که قابلیت طرح در روند داستان نویسی ایران را داشته باشد تا به امروز به دست نیامده است .
وی در خصوص نویسندگان زن گیلان اظهار داشت : نخستین کسی که باید او را در این گفتار نام برد "آلیس آرزومانیان" پیشگام زنان نویسنده گیلان است . از آرزومانیان رمان " همه از یک " سال 1343 چاپ و منتشر شد .
موسایی اظهار داشت : داستان نویسان زن گیلان در دهه 60 تا 70 در عرصه داستان نویسی ظهور می کنند که به هویت ، جایگاه و مشکلات زنان پرداخته اند.
این منتقد ادبی به عنوان نمونه به نویسندگانی چون فرخ لمعه ، مهکامه رحیم زاده ، فرناز شریفی ، مهین خدیوی ، ژیلا هاتفی ، شوکت منصوری ، شادی پیروزی ، نینا گلستانی ، ناتاشا محرم زاده ، خزر مهران فر ، مهناز علی پور گسکری و غیره اشاره کرد.
به اعتقاد وی از جمله ویژگی های نویسندگان این مقطع توجه به مسائل فنی داستان نویسی ، مضامین بکر ، نثر و زبان بدیع است .
موسایی معتقد است : ادبیات داستانی شمال به شکوفایی نزدیک است و آثار دو نسل اخیر را گواه صادق این مدعا می داند .
چنانکه مرحوم بیژن نجدی اگر چه مجال تجربه بیشتر نیافت با یگانه اثر داستانی خود " یوزپلنگانی که با من دویده اند " نگاه ها را متوجه ادبیات شمال کشور نمود.
همچنین قاسم کشکولی با اثر خود به نام " زن در پیاده رو راه می رود" ، فرخ لمعه با داستان بلند " ابوالهول " ، محسن مرتضاییان آبکنار با " کنسرت تارهای ممنوعه " فروتنانه در کنار صداهای تازه دهه 70 تا 80 می ایستند.
هنوز می توان به نام هایی اشاره کرد که داستان نویسی این منطقه را غنی و پربار کرده اند که مجالی فراختر و فرصتی بیشتر می طلبد.
*.منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)
+ تشکر از وبلاگ فن پیج شهروز براری صیقلانی
کانون ادبی و هنری دانشگاه پیام نور رشت (پرنیان) نخستین فعالیت خود را در تاریخ نوزدهم آذر ماه سال هزار و سیصد و هشتاد و دو، با همکاری انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه و با عنوان کانون شعر و ادب آغاز کرد و از سال هشتاد و پنج، با تصویب اساسنامه در شورای فرهنگی دانشگاه، فعالیت خود را با نام کانون ادبی – هنری دانشگاه پیام نور رشت (پرنیان) در دو بخش شعر و داستان ادامه می دهد. در بخش پیوندها، فعالیت های مختلف کانون ارائه شده است.
مطالب مندرج در وبلاگ کانون کانون ادبی-هنری دانشگاه پیام نور رشت آرا شخصی نویسندگان است و لزوماً مورد تایید کانون نمی باشد.
همچنین استفاده از مطالب وبلاگ کانون ادبی-هنری دانشگاه پیام نور رشت با ذکر منبع بلامانع است.
کانون از طریق k.parnian@yahoo.com پذیرای نظرات علاقه مندان است.
تحریریه:
زیر نظر شورای مرکزی
به اعتقاد بهزاد موسایی منتقد ادبی گیلانی ، سابقه داستان نویسی در این خطه سرسبز حتی از "یکی بود یکی نبود " جمال زاده نیز فراتر رفته و با داستان های کوتاه نویسنده ای به نام علی عمو در سال 1288 آغاز می شود.
موسایی ادبیات داستانی گیلان را به چند دوره تقسیم می کند :
1-داستان نویسانی که از 1288 تا 1328 فعالیت می کردند که با علی عمو آغاز شد.
معرفی علی عمو ، منتقدان را که شروع داستان نویسی مدرن ایران را با " یکی بود ، یکی نبود" جمال زاده در سال 1300 می دانستند ، به چالش واداشت .
کریم کشاورز ، محمد علی افراشته ، محمود اعتماد زاده ( به آذین ) ، علی مستوفی و سرتیپ محمد علی صفاری در این دوره می گنجند.
2-دهه 30 و 40 شامل محمود طیاری ، مجید دانش آراسته ، ابراهیم رهبر ، اکبر رادی و بسیاری دیگر که در دهه 40 کار خود را اغلب با نشریه " بازار " ویژه هنر و ادبیات محمد تقی صالح پور آغاز کردند.
به اعتقاد وی استخوان دارترین نویسندگان گیلان مثل اکبر رادی با مجموعه داستان" جاده "مربوط به این دوران هستند.
3-دهه 50 تا 70 شامل محمود بدر طالعی ، حسن اصغری ، کاظم سادات اشکوری ، محسن حسام ، فرزام طالبی و .. هستند.
موسایی ، ویژگی بارز این نویسنده ها را پیام انسانی و محتوای اجتماعی ، پرداختن به مضامینی چون فقر کارگران ، کشاورزان ونقد اوضاع نابسامان اجتماعی آن دهه می داند.
به گفته وی پس از انقلاب و جنگ نویسندگان ما شروع به تجربه در این حوزه کردند که بارزترین نمونه های آن بیژن نجدی با " یوزپلنگانی که با من دویده اند" 1373 و قاسم کشکولی با " زن در پیاده رو راه می رود" 1377 بود.
این آثار حضور نویسندگان خوش آتیه ای را به جامعه ادبی بشارت دادند.
وی تصریح کرد: بعد از انقلاب در حوزه داستان سه گرایش را بیشتر ملاحظه کردیم :
1- ادبیات کارگری مثل مجموعه داستان دو جلدی " ملاقاتی ها" از محسن حسام از جمله داستانهایی است که در مورد زندانی های سیاسی و بر مبنای باورهای مسلط سیاسی نوشته شده است.
2- ادبیاتی با عنوان ادبیات جنگ که بخشی از داستان نویسی ایران را به خود اختصاص می دهد.
نویسندگان شمالی به دلیل موقعیت اقلیمی و دوری از جغرافیای جنگ کمتر به این مورد اقبال نشان داده اند ولی با این همه نویسندگانی چون محمود بدر طالعی با " بمباران " و مجموعه داستان " چاپ آخر زندگی " از ابراهیم رهبر و چند داستان کوتاه از نویسندگان گیلانی در نشریات محلی نمایندگان این گرایش محسوب می شوند.
3- سومین جریان ، داستان گیلکی است که از هفته نامه های دامون و گیله وا که توسط جکتاجی منتشر می شد آغاز شد.
به گفته وی این ها گونه ای از داستان را معرفی می کنند که به تمامی با زبان گیلکی و فولکلور این منطقه پرداخت شده است .
از گیلکی نویسان این دوره که آثاری عرضه کرده اند می توان به بشرا ، محمود طیاری ، هادی غلامدوست ، محمد حسن جهری و تنی چند اشاره کرد.
وی تصریح کرد : نوشتن داستان با مصالحی از این دست یا سبک ؟ ( گیلکی ) کم و بیش پی گرفته می شود و جایگاهی را در ادبیات شمال به خود اختصاص می دهد اما آنچه مسلم است از این میان اثری هنری که قابلیت طرح در روند داستان نویسی ایران را داشته باشد تا به امروز به دست نیامده است .
وی در خصوص نویسندگان زن گیلان اظهار داشت : نخستین کسی که باید او را در این گفتار نام برد "آلیس آرزومانیان" پیشگام زنان نویسنده گیلان است . از آرزومانیان رمان " همه از یک " سال 1343 چاپ و منتشر شد .
موسایی اظهار داشت : داستان نویسان زن گیلان در دهه 60 تا 70 در عرصه داستان نویسی ظهور می کنند که به هویت ، جایگاه و مشکلات زنان پرداخته اند.
این منتقد ادبی به عنوان نمونه به نویسندگانی چون فرخ لمعه ، مهکامه رحیم زاده ، فرناز شریفی ، مهین خدیوی ، ژیلا هاتفی ، شوکت منصوری ، شادی پیروزی ، نینا گلستانی ، ناتاشا محرم زاده ، خزر مهران فر ، مهناز علی پور گسکری و غیره اشاره کرد.
به اعتقاد وی از جمله ویژگی های نویسندگان این مقطع توجه به مسائل فنی داستان نویسی ، مضامین بکر ، نثر و زبان بدیع است .
موسایی معتقد است : ادبیات داستانی شمال به شکوفایی نزدیک است و آثار دو نسل اخیر را گواه صادق این مدعا می داند .
چنانکه مرحوم بیژن نجدی اگر چه مجال تجربه بیشتر نیافت با یگانه اثر داستانی خود " یوزپلنگانی که با من دویده اند " نگاه ها را متوجه ادبیات شمال کشور نمود.
همچنین قاسم کشکولی با اثر خود به نام " زن در پیاده رو راه می رود" ، فرخ لمعه با داستان بلند " ابوالهول " ، محسن مرتضاییان آبکنار با " کنسرت تارهای ممنوعه " فروتنانه در کنار صداهای تازه دهه 70 تا 80 می ایستند.
هنوز می توان به نام هایی اشاره کرد که داستان نویسی این منطقه را غنی و پربار کرده اند که مجالی فراختر و فرصتی بیشتر می طلبد.
*.منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)
+ تشکر از وبلاگ فن پیج شهروز براری صیقلانی
کانون ادبی و هنری دانشگاه پیام نور رشت (پرنیان) نخستین فعالیت خود را در تاریخ نوزدهم آذر ماه سال هزار و سیصد و هشتاد و دو، با همکاری انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه و با عنوان کانون شعر و ادب آغاز کرد و از سال هشتاد و پنج، با تصویب اساسنامه در شورای فرهنگی دانشگاه، فعالیت خود را با نام کانون ادبی – هنری دانشگاه پیام نور رشت (پرنیان) در دو بخش شعر و داستان ادامه می دهد. در بخش پیوندها، فعالیت های مختلف کانون ارائه شده است.
مطالب مندرج در وبلاگ کانون کانون ادبی-هنری دانشگاه پیام نور رشت آرا شخصی نویسندگان است و لزوماً مورد تایید کانون نمی باشد.
همچنین استفاده از مطالب وبلاگ کانون ادبی-هنری دانشگاه پیام نور رشت با ذکر منبع بلامانع است.
کانون از طریق k.parnian@yahoo.com پذیرای نظرات علاقه مندان است.
تحریریه:
زیر نظر شورای مرکزی